Chúng ta đang sống trong một thế giới ồn ào, giao tiếp qua mạng xã hội và các phương tiện truyền thông như Facebook, Zalo, Instagram, v.v. khuyến khích mọi người nói, viết và bày tỏ quan điểm liên tục. Tuy nhiên, chúng ta thường gặp khó khăn trong việc lắng nghe lẫn nhau, đó là lý do tại sao việc phát triển kỹ năng lắng nghe lại quan trọng đến vậy. Vậy cụ thể kỹ năng lắng nghe là gì? Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Kỹ năng lắng nghe là gì?
Theo KJC, kỹ năng lắng nghe là khả năng tiếp nhận, hiểu và diễn giải chính xác thông tin từ người nói. Lắng nghe tích cực là nỗ lực có ý thức để lắng nghe không chỉ những gì người khác nói, mà quan trọng hơn là toàn bộ thông điệp.
Đây là một kỹ năng kết hợp khả năng tập trung, hiểu và phản hồi. Lắng nghe không chỉ đơn thuần là tiếp nhận lời nói; nó còn bao gồm việc chú ý đến cử chỉ, giao tiếp bằng mắt và thái độ, tất cả ngôn ngữ cơ thể trong một cuộc trò chuyện. Ví dụ, bạn có thể nhận thấy sự thay đổi trong thái độ của một nhân viên và hỏi xem có vấn đề gì không. Mặc dù nhân viên có thể trả lời bằng lời nói rằng không có vấn đề gì, nhưng nếu bạn chủ động lắng nghe, bạn có thể nhận thấy người đó khoanh tay và không giao tiếp bằng mắt với bạn. Điều này có thể giúp bạn dẫn dắt cuộc trò chuyện cởi mở hơn và dễ dàng giải quyết vấn đề hơn.
Tầm quan trọng của kỹ năng lắng nghe
- Tiếp nhận thông tin : Thông thường, người nghe tương tác với người nói ở mức độ cao, đòi hỏi họ phải nhớ các chi tiết cụ thể, đặc biệt là khi người nói đưa ra hướng dẫn, giới thiệu một quy trình, hoạt động cụ thể hoặc cung cấp thông tin mà người nghe có trách nhiệm truyền đạt cho người khác.
- Thể hiện tính cách hiểu biết : Kỹ năng lắng nghe tốt cho thấy một người có hiểu biết sâu sắc, có thể phân tích và đánh giá chất lượng thông tin và lập luận của người nói, điều này cũng cho thấy người đó có tư duy phản biện và tôn trọng người khác.
- Mở rộng kiến thức : Khi lắng nghe, chúng ta có thể học được nhiều điều từ người khác. Đây là cơ hội để nâng cao hiểu biết và tích lũy thêm nhiều kinh nghiệm quý báu.
- Xây dựng lòng tin : Nếu người nói cảm thấy người kia đang chú ý đến mình và không phán xét hay ngắt lời, họ sẽ có nhiều khả năng chia sẻ câu chuyện của mình hơn. Điều này đặc biệt hữu ích khi gặp gỡ khách hàng hoặc đối tác kinh doanh mới.
- Xác định và giải quyết vấn đề : Kỹ năng lắng nghe xuất sắc giúp người nghe dễ dàng nhận ra những thách thức hoặc vấn đề bất ngờ mà người khác đang gặp phải. Điều này giúp họ nhanh chóng xác định vấn đề và xây dựng kế hoạch cũng như phương pháp giải quyết.
- Mở rộng và phát triển các mối quan hệ tốt đẹp : Nếu bạn thực sự lắng nghe người khác, họ sẽ nhanh chóng cảm thấy thoải mái và giao tiếp thường xuyên hơn. Điều này sẽ giúp bạn mở rộng và phát triển nhiều mối quan hệ, đồng thời xây dựng sự hợp tác hiệu quả hơn với đối tác và khách hàng.
Làm thế nào để phát triển kỹ năng lắng nghe?
- Loại bỏ phiền nhiễu: Tắt điện thoại, tránh những suy nghĩ không liên quan và tập trung vào cuộc trò chuyện.
- Bài tập lắng nghe tích cực : Tóm tắt ý của người nói hoặc đặt câu hỏi để xác nhận sự hiểu biết của bạn.
- Sử dụng ngôn ngữ cơ thể : Duy trì giao tiếp bằng mắt, gật đầu nhẹ và tránh những hành vi như nhìn đồng hồ hoặc mở mắt.
- Thể hiện sự đồng cảm : Hãy đặt mình vào vị trí của người nói, cố gắng hiểu cảm xúc và quan điểm của họ.
- Kiểm soát phản ứng : Đừng vội bình luận trước khi người kia nói xong.
- Tham gia khóa học trò chuyện : Các khóa học về giao tiếp hoặc trí tuệ cảm xúc (EQ) tại Coursera, Udemy hoặc các trung tâm học tập có thể giúp bạn cải thiện kỹ năng lắng nghe.
- Tập luyện hàng ngày : Tìm cơ hội tham gia thảo luận nhóm để trò chuyện với bạn bè, đồng nghiệp hoặc luyện tập.
Một số lỗi thường gặp trong kỹ năng nghe
- Tập trung vào việc trình bày quan điểm của bạn: Nguồn tin từ kjcvn.net cho biết, kỹ năng lắng nghe thường bị bỏ qua vì nhiều người không tin rằng chúng quan trọng. Chính vì vậy, nhiều người muốn tập trung vào việc trình bày quan điểm và ý kiến riêng, thể hiện sự thống trị của mình trước đám đông. Điều này vô tình khiến họ trở nên thờ ơ và thiếu khách quan nếu chỉ khăng khăng bảo vệ quan điểm và ý kiến của mình.
- Không tập trung: Không phải câu chuyện nào cũng thú vị và không hấp dẫn chúng ta. Có những người kể chuyện không giỏi, họ dễ làm người nghe mất tập trung, trở nên thờ ơ với những gì người khác đang cố gắng truyền tải, khiến họ cảm thấy bị tổn thương và cô đơn hơn. Vì vậy, việc không tập trung vào câu chuyện của người nói là một sai lầm cần tránh để cải thiện kỹ năng lắng nghe.
- Đừng đặt mình vào vị trí của người khác: Nếu không đặt mình vào vị trí của người khác, chúng ta có thể hiểu sai hoặc bỏ sót những thông tin quan trọng, dẫn đến hiểu lầm và xung đột không đáng có. Hơn nữa, việc không đặt mình vào vị trí của người khác cũng khiến thế giới quan của mỗi người bị bó hẹp về một phía, thiếu khách quan, gây ra những bất đồng và mối quan hệ dễ dàng xấu đi.
- Phong cách lắng nghe: Lắng nghe phòng thủ là hành vi tập trung vào mặt tiêu cực thay vì mặt tích cực, chờ đợi người nói nói sai để bác bỏ. Kiểu lắng nghe này nhanh chóng phá hủy mối quan hệ giữa hai bên, ngăn cản họ học hỏi và lợi dụng nhau để phát triển hơn nữa.
- Chọn các vấn đề giao tiếp phức tạp: Việc chọn đúng chủ đề trò chuyện cũng rất quan trọng để phát triển kỹ năng lắng nghe. Nếu chủ đề quá phức tạp, người nghe có thể khó hiểu và phản hồi chính xác. Điều này có thể dẫn đến nhiều bất đồng và xung đột trong mối quan hệ.
- Không có sự chuẩn bị: Hầu hết mọi người chỉ sẵn sàng nói, nhưng hiếm khi sẵn sàng lắng nghe. Nhưng với sự chuẩn bị và luyện tập đúng đắn, mọi thứ sẽ diễn ra suôn sẻ và tốt đẹp. Khả năng lắng nghe không phải là bẩm sinh, ai cũng cần rèn luyện và học hỏi mỗi ngày để cải thiện.
Ví dụ thực tế về kỹ năng lắng nghe
- Tại nơi làm việc : Khi sếp giao cho bạn một nhiệm vụ, bạn hãy lắng nghe cẩn thận, ghi chép và đặt những câu hỏi cụ thể như “Anh đã nói là nhiệm vụ này phải hoàn thành trước thứ Sáu, đúng không?” để đảm bảo rằng bạn hiểu đúng nhiệm vụ.
- Trong cuộc sống cá nhân : Khi bạn bè tâm sự với bạn về những vấn đề gia đình, bạn lắng nghe mà không ngắt lời, gật đầu thông cảm và nói: “Tôi hiểu, bạn hẳn đang chịu rất nhiều áp lực.”
- Trong kinh doanh : Nhân viên bán hàng lắng nghe nhu cầu của khách hàng, chẳng hạn như “Tôi cần một sản phẩm tiết kiệm chi phí” và phản hồi bằng cách đề xuất một sản phẩm phù hợp.
Vậy là bài viết đã giải đáp kỹ năng lắng nghe là gì? Người biết lắng nghe luôn chú ý đến cảm xúc của người nói và đánh giá mọi việc một cách khách quan, đồng cảm, tích cực và bình tĩnh. Họ chú ý quan sát nét mặt, cử chỉ và ngôn ngữ cơ thể của người nói. Tóm lại, một người biết lắng nghe luôn cố gắng hiểu quan điểm của người nói đồng thời cố gắng xác nhận cảm xúc của người kia.
