Mùa đông là thời điểm khó khăn cho chăn nuôi gà. Nhiệt độ thấp, độ ẩm cao và biến đổi khí hậu có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất của đàn gà. Để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển của gà trong mùa đông, người chăn nuôi cần áp dụng các kỹ thuật chăm sóc gà trong mùa đông phù hợp.
Tầm quan trọng của việc chăm sóc gà trong mùa đông
Chăm sóc gà trong mùa đông là yếu tố quyết định sự sống còn của đàn gia cầm, đặc biệt ở các vùng có nhiệt độ dưới 10°C. Theo Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam, tỷ lệ tử vong của gà trong mùa đông có thể lên đến 20-30% nếu không có biện pháp bảo vệ, dẫn đến thiệt hại kinh tế hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm. Gà là loài động vật biến nhiệt, không có lớp lông dày như vịt hay ngan, nên dễ bị lạnh làm suy giảm hệ miễn dịch, gây ra các bệnh như cúm gia cầm, Newcastle hay viêm phổi.
Ngoài ra, mùa đông ảnh hưởng đến năng suất: gà mái đẻ giảm sản lượng trứng 30-50%, gà thịt chậm lớn do ăn ít hơn. Tuy nhiên, nếu chăm sóc đúng cách, bạn có thể giảm thiểu rủi ro này, thậm chí tăng trọng lượng gà lên 10-15% nhờ tập trung vào dinh dưỡng. Các chuyên gia từ Viện Chăn nuôi Quốc gia khuyên rằng, đầu tư vào chăm sóc gà trong mùa đông không chỉ giúp đàn gà khỏe mạnh mà còn nâng cao giá trị thương mại, đặc biệt khi giá thịt gà tăng cao vào dịp Tết.
Cung cấp chỗ ở có sưởi ấm
Chuồng phải được sửa chữa và che phủ để đảm bảo kín gió. Các lỗ thông gió phải được đặt ở độ cao vừa phải, không quá thấp, để tránh gió lùa vào gà mái dễ bị bệnh. Chuồng phải được chia thành các ngăn nhỏ để thuận tiện cho việc sưởi ấm. Tránh đặt gà mái ở không gian rộng, gây khó khăn cho việc sưởi ấm và giữ ấm. Chuồng gà giống phải được đặt hướng gió, tránh xa chuồng gà trưởng thành, để ngăn ngừa sự lây lan bệnh tật từ gà mái trưởng thành sang gà con. Nơi nuôi gà con phải khô ráo, tránh mưa, gió, chó, mèo, chuột, v.v., vì chúng có thể gây thương tích cho gà.
Nếu bạn nuôi một số lượng lớn gà trong một không gian rộng, điều quan trọng là phải giữ ấm cho chúng trong những ngày đông lạnh giá và đảm bảo sức khỏe cho chúng để phát triển tối ưu. Bạn có thể lắp đặt hệ thống sưởi bằng gas, giúp phân phối nhiệt trên diện tích lớn và tiết kiệm hơn so với các phương pháp sưởi ấm khác.
Điều chỉnh chế độ ăn uống của bạn
Cho gà ăn chế độ ăn hoàn chỉnh, chất lượng tốt, ổn định từ cám và bổ sung vitamin B phức hợp để giúp gà khỏe mạnh và tăng sức đề kháng.
Nguồn tin từ nhà cái DA88 chia sẻ: Đảm bảo thức ăn đủ dinh dưỡng và phù hợp với lứa tuổi. Cho gà ăn thức ăn chất lượng cao, không nấm mốc và độc tố. Cung cấp chế độ ăn giàu năng lượng và tinh bột. Chia thức ăn thành nhiều bữa trong ngày để gà không bị đói. Cung cấp đủ nước sạch và ấm. Vào mùa đông, nên tăng lượng thức ăn và chất dinh dưỡng. Ngoài việc cung cấp 10 đến 20% khẩu phần ăn thông thường, người chăn nuôi nên cung cấp đủ nước uống. Bổ sung khoáng chất, vitamin B, C và B1 vào nước giúp cải thiện khả năng hấp thụ và sức đề kháng của gà.
Giữ nhà kho sạch sẽ
Việc vệ sinh chuồng gà là một yếu tố quan trọng không chỉ giúp gà khỏe mạnh mà còn phòng tránh được nhiều bệnh tật vào mùa đông như:
- Thường xuyên dọn sạch phân gà và thức ăn thừa để ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc.
- Khử trùng chuồng trại thường xuyên bằng các dung dịch an toàn để tiêu diệt vi khuẩn và vi rút gây bệnh.
Chăm sóc sức khỏe cho gà
Vào mùa đông, gà dễ mắc bệnh hơn, vì vậy việc theo dõi sức khỏe của chúng là rất quan trọng. Vào mùa lạnh, nên cho gà ra ngoài muộn và nhốt chúng lại sớm. Duy trì nhiệt độ chuồng ổn định và nhốt chúng theo nhu cầu sinh lý của chúng, tùy thuộc vào độ tuổi và tháng tuổi. Giữ chuồng sạch sẽ, khô ráo, vệ sinh thường xuyên bằng thuốc khử trùng tác dụng kéo dài (thuốc có chứa iốt như Han-iodine 10%, xịt khoảng 7 đến 10 ngày sau khi dọn dẹp chất độn chuồng).
Định kỳ xông hơi quả bồ hòn 5-7 ngày/lần để làm sạch mũi gà, phòng ngừa hiệu quả các bệnh đường hô hấp. Loại bỏ virus cúm, giúp gà khỏe mạnh và chống lại bệnh tật. Cho gà uống nước tỏi pha loãng 2-3 ngày/lần. Giã nát 2-3 tép tỏi sống, để thoáng khí 15-20 phút, sau đó pha với 10-15 lít nước và cho gà uống. Rắc một ít tỏi còn thừa xung quanh chuồng để gà ngửi. Kháng sinh thực vật trong tỏi có tác dụng tiêu diệt virus cúm gia cầm hiệu quả.
Tiêm phòng: Ngoài vắc-xin cúm gia cầm được tiêm theo chương trình hỗ trợ của Nhà nước, cần tiêm phòng định kỳ tất cả các loại vắc-xin thông thường như: Bệnh Marek; Bệnh Gumboro; Bệnh thủy đậu; Bệnh tụ huyết trùng gia cầm; Bệnh tụ huyết trùng gia cầm theo lịch của cơ quan thú y địa phương để giúp đàn gà có khả năng miễn dịch với các bệnh này.
Kiểm tra sức khỏe: Theo dõi sức khỏe của gà thường xuyên, tìm kiếm các dấu hiệu bệnh tật như: bỏ ăn, bỏ uống, chậm chạp hoặc có dấu hiệu bất thường.
Phòng ngừa và điều trị bệnh tật trong mùa đông
Những người tham gia đá gà DA88 chia sẻ: Chăm sóc gà trong mùa đông không thể thiếu phần phòng ngừa bệnh, vì lạnh giá làm gà dễ nhiễm virus và vi khuẩn. Các bệnh phổ biến bao gồm hô hấp (CRD), tiêu chảy và ký sinh trùng. Tiêm phòng đầy đủ trước mùa đông: vaccine Newcastle và Gumboro cho gà con từ 7-14 ngày tuổi, nhắc lại sau 21 ngày. Giữ mật độ nuôi 8-10 con/m² để tránh chen chúc, và cách ly gà bệnh ngay lập tức.
Vệ sinh là chìa khóa: rửa chuồng bằng vôi bột 10% hàng tháng, khử trùng nước uống bằng clo (0.5ppm). Theo dõi dấu hiệu sớm như hắt hơi, sổ mũi hoặc phân lỏng, và điều trị bằng kháng sinh như Tylosin hoặc Enrofloxacin theo liều bác sĩ thú y chỉ định. Sử dụng thảo dược như lá chanh, nghệ để hỗ trợ miễn dịch – một cách tiết kiệm và an toàn. Ở các trang trại lớn tại Phú Thọ, việc sử dụng quạt sưởi kết hợp máy phun sương khử trùng đã giảm tỷ lệ bệnh xuống dưới 5%.
Các sai lầm thường gặp và cách khắc phục
Nhiều người chăn nuôi mắc lỗi khi chăm sóc gà trong mùa đông, dẫn đến tổn thất không đáng có. Sai lầm phổ biến nhất là bỏ qua thông gió, khiến chuồng ẩm ướt và tích tụ khí độc – giải pháp là mở rèm ban ngày và dùng quạt hút. Tiếp theo, cho ăn lạnh hoặc thiếu dinh dưỡng khiến gà yếu – hãy hâm ấm thức ăn và kiểm tra khẩu phần hàng ngày. Một lỗi khác là mật độ nuôi quá dày, tăng nguy cơ lây bệnh; hãy phân đàn và theo dõi trọng lượng định kỳ.
Ngoài ra, nhiều người quên tiêm phòng định kỳ hoặc dùng thuốc không đúng liều, dẫn đến kháng thuốc. Khắc phục bằng cách ghi chép lịch tiêm và tham khảo ý kiến chuyên gia. Theo khảo sát từ Bộ Nông nghiệp, 40% thiệt hại mùa đông đến từ các sai lầm cơ bản này, nên việc học hỏi từ cộng đồng chăn nuôi trên các diễn đàn như Webtretho hoặc nhóm Facebook là rất hữu ích.
Chăm sóc gà trong mùa đông đòi hỏi sự kiên trì và kiến thức, nhưng phần thưởng là một đàn gà khỏe mạnh, năng suất vượt trội. Từ việc xây dựng chuồng ấm áp, cung cấp dinh dưỡng đầy đủ đến phòng ngừa bệnh tật, mỗi bước đều góp phần bảo vệ “tài sản” quý giá của người chăn nuôi. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu làm mùa đông ngày càng khó lường, việc áp dụng các biện pháp khoa học không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro mà còn nâng cao thu nhập bền vững. Nếu bạn đang lo lắng về đàn gà của mình, hãy hành động ngay hôm nay: kiểm tra chuồng trại, bổ sung thức ăn và tiêm phòng. Với sự chăm sóc tận tâm, mùa đông sẽ trở thành mùa của sự thịnh vượng, chứ không phải mất mát. Chúc bạn thành công trong hành trình chăn nuôi!
